تاریخچه سیم و کابل در جهان و ایران

تاریخچه سیم و کابل بر میگردد به سال 1830 که اولین بار کشتیرانان از کابل به عنوان ابزار کاری خود استفاده میکردند. البته اکثر استفاده از کابل در آن زمان در کشتیرانی برای استفاده های دیگری بود. اما با پیشرفت علم سیم به کار گرفته شد و هادی آن از مس بود. اما این سیم در آن زمان بدون عایق بودند و با فراگیر شدن صنعت برق، خطرات ناشی از برق گرفتگی نیز زیاد شد.

در سال 1876 اندیشه تولید کابل با روکش لاستیکی به مرحله اجرا درآمد. در این مرحله چند رشته سیم مسی را به هم تابیده و با نوعی کائوچوی طبیعی به نام گوتاپرچا روکش میکردند.

فرایند ساخت کابل بدین شکل بود که ابتدا یک ماده عایق گیاهی را به دور رسانا پیچیده و آن را در دمای 130 تا 140 درجه سانتیگراد خشک و سپس آن را با مواد روغنی، رزین یا موم اشباع میکردند و سرانجام با سرب روکش مینمودند. اما در سال 1887 شیمیدان ها از راه سنتز مواد، موفق به تهیه عایقی جدید به نام باکلیت شدند که ارزانتر از لاستیک بود. در همین دوران شبکه های با ولتاژ بالاتر نیز جای خود را باز کرده بودند به طوری که در سال 1898 نخستین کابل 10 کیلوولت سه رشته ای، برای یک شبکه برق متناوب سه فاز ساخته شد.

در سال 1935 یک کارشناس سوئیسی به نام بورل با قرار دادن دو الکترود در داخل روغن و با گذاشتن لایه های مختلفی از کاغذهای عایق در میان دو الکترود ولتاژ شکست این مواد را اندازه گیری کرد و نشان داد که با بهبود شرایط ساخت کیفیت عایق های کاغذی بالا می رود و می توان آنها را در ولتاژهای بالاتر به کار گرفت.

با این پیشرفت ساخت کابل های با ولتاژ بالاتر روز به روز گسترش یافت و با بهره گیری از مواد دیگری مانند PE , PVC , EPR و دامنه فعالیت در صنعت کابل سازی گسترش یافت و سرمایه گذاری های کلانی را جذب کرد.

در سال 1953 برای نخستین بار کابل خشک با عایق پلی اتیلن کراس لینک در کارخانه جنرال الکتریک ساخته شد. عایق پلی اتیلن کراس لینک (پخته یا ولکانیزه شده) ماده ای است که در پی یک واکنش شیمیایی – گرمایشی از ماده پلی اتیلن گرما – نرم به وجود میاید. این ماده از نظر ساختاری به مواد گرما – سخت بسیار نزدیک است. با این ماده جدید بود که امکان ساهت کابل هایی با ولتاژهای بسیار بالا فراهم آمد. از همین روی امروزه ساخت کابل های فراتر از 500 کیلووات نیز امکان پذیر شده است.

تاریخچه سیم و کابل در ایران

تاریخچه سیم و کابل در ایران بر اساس مستندات موجود نشان میدهد که از همان سال های ورود کارخانه برق امین الضرب به ایران در سال های 1283 خورشیدی سیم های روکش دار و سپس کابل توسط همین شخص محمدحسین امین الضرب ملقب به پدر برق ایران خریداری و به ایران وارد گردید.

در سال های نخست بهره برداری از انرژی برق معمولا سیم های روکش دار به کمک مقرهای کوچک و سفید رنگ قرقره مانندی بر روی دیوارها و سقف اتاق ها و سالن ها نصب میشدند.

سپس در پی بهره گیری از انرژی برق برای راه اندازی موتورهای برقی در کارگاه ها و کارخانه ها، استفاده از کابل های پیشرفته تر آغاز گردید و با افزایش تعداد کارگاه ها و کارخانه ها ورود کابل نیز چشمگیرتر شد.

از سویی با جمع آوری شبکه های هوایی در شهرهای بزرگ به ویژه در تهران و اصفهان و نصب شبکه های زمینی کابل فشار ضعیف و فشار متوسط نیاز به کابل های پیشرفته وارداتی چاره ناپذیر گردید و بنگاه های برق برای تامین نیازهای گوناگون به بازارهای برون مرزی متکی شدند و انبارهایشان پر از کابل های متنوعی شد که از سازندگان بی شمار در سطح جهان خریداری میکردند.