انواع سیم و کابل و کاربرد آن ها
تا به حال به این فکر کرده اید که بدون جریان برق، زندگی انسان مدرن چقدر دشوار می شود؟ سیم ها و کابل ها با توجه به کاربردی که از آنها انتظار می رود، انواع مختلفی دارند. در این مقاله، به معرفی انواع سیم و کابل و کاربرد آن ها پرداخته ایم.
معرفی انواع سیم
سیم ها در حالت کلی به دو دسته عایق دار (با روکش) و بدون عایق (بدون روکش) تقسیم می شوند. امروزه، استفاده از سیم های بدون عایق در سیستم های انتقال برق و شبکه های مخابراتی منسوخ شده است. سیم های عایق دار، همان طور که از نامشان پیدا می باشد از دو بخش تشکیل شده اند: تار یا تارهای هادی الکتریسیته و روکش که دور این تارها را می گیرد و همانند یک عایق جریان الکتریکی عمل می کند.
سیم ها بر اساس تعداد تارهای به کار رفته در آنها به سه دسته زیر تقسیم می شوند:
سیم های مفتولی یا تک رشته ای: این نوع سیم فقط یک تار هادی دارد که می تواند سطح مقطع دایره ای یا مثلثی داشته باشد. انعطاف پذیری این نوع تار، بسیار کم می باشد، اما از مقاومت اهمی بالایی برخوردار است. به این نوع سیم، سیم سخت نیز گفته می شود و قیمت پائین تری نسبت به دو نوع دیگر دارد. این سیم در برابر خوردگی، بسیار مقاوم است. این نوع از سیم و کابل در خطوط فشار قوی و تابلوهای برق استفاده دارند.
سیم های افشان یا چند رشته ای: سیم های افشان از چندین تار انعطاف پذیر عموماً از جنس مس یا آلومینیوم ساخته می شوند. روکش این نوع سیم، معمولاً از پی وی سی است. این نوع سیم انعطاف پذیری بالایی دارد، اما رسانش آن نسبت به سیم مفتولی کمتر است. به این نوع سیم، سیم نرم هم گفته می شود. قیمت سیم افشان را می توانید به صورت روزانه در سایت مرکزآهن مشاهده نمایید.
سیم های نیمه افشان: سیم نیمه افشان مجموعه ای از مفتول های در هم تنیده است که با یک روکش عایق محصور شده اند. این نوع سیم، انعطاف پذیری بالاتری نسبت به سیم های مفتولی و کمتری نسبت سیم های افشان دارد. از نظر ویژگی و خصوصیات دیگر، این نوع سیم مشابه سیم مفتولی است. کاربرد این نوع از سیم و کابل در سیم کشی توکار و روکار داخل ساختمان های مسکونی، اداری و تجاری است. البته از این نوع سیم و کابل در برخی قسمت های تاسیسات صنعتی نیز استفاده می شود. سیم های نایلونی نوعی سیم افشان هستند که در دستگاه های برقی خانگی کوچک یا سیم کشی روکار ساختمان استفاده زیادی دارند. این نوع سیم، در اصل دو رشته سیم می باشد که به واسطه عایق پلاستیکی که دور و بین آنها را محاط کرده است، با هم اتصال نمی کنند. یک رشته از این سیم ها به فاز و رشته دیگر به نول وصل می شود.
سیم ارت: این نوع سیم مقاومت اهمی بسیار پائینی دارد و برای ایجاد یک سیستم حفاظت ارتینگ ضروری است.
کابل ها در واقع یک مجموعه از یک یا چند شاخه سیم هستند که در یک غلاف عایق محصور شده اند. کابل ها از نظر جنس هادی به دو دسته مسی و آلومینیومی تقسیم می شوند.
از نظر تعداد سیم، انواع کابل را می توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد: کابل های مفتولی یا تک رشته ای (با علامت اختصاری e) و کابل های افشان یا چند رشته ای (با علامت اختصاری m). کابل های افشان در انواع سه، چهار، پنج، شش رشته سیم و بالاتر در بازار موجود هستند.
انواع کابل از نظر شکل سطح مقطع
کابل های با سطح مقطع دایره ای که با علامت اختصاری r مشخص می شوند.
کابل های سکتور یا کابل های با سطح مقطع مثلثی که علامت اختصاصی در نظر گرفته شده برای آنها s است.
انواع کابل های انتقال انرژی الکتریکی
کابل های فشار ضعیف با قدرت عایق کمتر از 1000 ولت
کابل های فشار متوسط با قدرت عایق بین 3300 تا 45000 ولت
کابل های فشار قوی با قدرت عایق بین 60 تا 90 کیلوولت
کابل های فشار بسیار قوی با قدرت عایق بین 110 تا 380 کیلوولت
توجه داشته باشید که عایق کابل، علاوه بر مقاومت در برابر خروجی جریان الکتریسیته، باید از مقاومت حرارتی لازم برای عبور چنین جریان هایی نیز برخوردار باشد. همچنین، باید بتواند در برابر شوک حاصل از قطع جریان نیز مقاومت کند.
انواع کابل از نظر کاربرد
کابل مسلح: این نوع کابل همان طور که از نامش پیدا است، دارای نوارهایی از فولاد و غلاف های سربی است تا مقاومت بالاتری در برابر ضربات فیزیکی و نفوذ رطوبت پیدا کند.
کابل غیرمسلح: کابل های غیرمسلح، برخلاف کابل های مسلح، نوار فولادی و غلاف سربی ندارند. در نتیجه تنها در برابر جریان الکتریسیته، عایق هستند.
انواع کابل از نظر نوع عایق (روکش)
کابل های با عایق پی وی سی
کابل های با عایق پلاستیکی
کابل های با عایق کاغذی روغن اندود
کابل های با عایق کاغذی روغن اندود برای جریان های فشار قوی به کار برده می شوند و در واقع نوعی کابل فشار قوی به شمار می روند. این نوع کابل قیمت بالایی دارد و به دلایل اقتصادی، برای جریان های فشار ضعیف استفاده نمی شود.
عایق های پلاستیک و پی وی سی برای جریان های فشار ضعیف و متوسط مناسب هستند. ضمن این که نمی توانند دمای بیشتر از 70 درجه سانتی گراد را تحمل کنند.